نگاهي به مطلب دباغی ها ی برتر جهان مي اندازيم. متأسفانه می بينيم ايران که امروز یکي از قطب هاي توليد و صادرات سالامبور و چرم در دنيا است، جايگاهی در ميان 20 دباغی ها ی برتر جهان ندارد. چرا؟ آيا حالا كه جزء صادركنندگان محصولات چرمي نيستيم و از جايگاه ديروز ايران در چرم دنيا خبری نيست حتی نبايد در ميان دباغی ها هم جايی داشته باشيم. مشكل كجاست؟ آيا وقت آن نرسيده كه بهتر بيانديشيم و چاره اي بيابيم؟
مجله بين المللي چرم (leather international magazine) در اوائل ماه جولای 2009 از طريق وب سايتش طرح انتخاب مهم ترين و پر نفوذترين دباغی ها ی جهان را به اجرا گذاشت تا دورنمايی از صنعت جهانی چرم داشته باشد. اين طرح درابتدا ساده و سر راست به نظر مي رسيد، اما به محض اينكه، اين مجله پاسخ هایي را دريافت كرد، متوجه شد كه اين انتخاب، چندان راحت هم نيست و حدود 50 دباغی ها ی مختلف به عنوان برترين هاي جهان در اين شغل پيشنهاد شده اند.
دست اندركاران اين نظر سنجی در نهايت 20 بنگاه تجاری – توليدی را به عنوان برترين دباغی ها ی جهان انتخاب كرده و اسامی آنها را به ترتيب حروف الفبا در سپتامبر 2009 منتشر كردند. آنها ذكر كرده بودند كه تمام اين 50 بنگاه نقش عمده ای در صنعت چرم ايفا مي كردند و بايد از آنها به خاطر موفقيتشان در صنعت دباغی تجليل می شد.
موفقيت اين بنگاه ها به دلايل زير ممكن شده بود: استفاده از طراحي، مد و تكنولوژی های جديد، كنترل زيست محيطی و فنون كاری مدرن و تجربه ی كار كردن در سال های متمادی.
اگر بخواهيم پراكندگی اين دباغی ها بر اساس كشورها را توضيح دهيم بايد بگوييم كه در ميان 20 دباغی ها ی برتر جهان؛ 5 دباغی از چين ؛ 2 دباغی از هند و 2 دباغی از ايتاليا قرار داشتند.
از كشورهای زير نيز هركدام 1 دباغی در اين ليست 20 نفره (براساس مديران بنگاهها) جای گرفته بود:
اتريش، اروگوئه، آلمان،آمريكا، آرژانتين، برزيل، تايلند، تايوان، پاكستان، هلند،سنگاپور.
جالب است كه از 5 دباغی ها ی برتر جهان كه در چين و تايلند واقع اند، فقط يكي از آنها توسط يك چينی اداره می شود و بقيه اكثراً توسط امريكا – اروپايی ها تاسيس شده يا اداره مي گردند. در ادامه ی مطلب به معرفي 4 دباغی ها یی كه در اين ليست حضور دارند مي پردازيم:
1- چرم ريچينا – شانگهاي چين (SRL)
مدير اين كمپانی كه از شعبه های كمپانی بزرگ ريچينا پاسيفی كاست – رابرت مور (Robert Moor) مي باشد. اين شركت 4 دباغی دارد كه همگی در مكانی واحد در شانگهای قرار دارند.
مجموع توليد اين دباغي ها حدود 4 ميليون فوت مربع در ماه (در سال انتشار این مطلب) است كه نصف توليد آن چرم گاوی، يك چهارم آن نيز طبق قراردادی كه با شركت چرم GST دارد؛ چرم گاوي براي مصرف در خودروها است.
كمپانی چرم ريچينا، تنها دباغي در جهان است كه چرم را براي مصارف خودروها، تن پوش، پايپوش و اجناس چرم در یک سايت واحد توليد ميکند
مشتريان اصلی اين كمپاني توليد هاي نايک (Nike)، كاولوين كلاين (Calvin klein)، كلاركس (Clarks) و ديگر توليد كنندگان كفش و پوشاک مي باشند.
شركت های خودروسازی پژو، تويوتا، چری و سيتروئن نيز مشتريان با واسطه اين دباغی هستند.
كمپانی چرم ريچينا در سال 1995 افتتاح شده و از آن زمان تا كنون توليد كننده ای پيشرو در چرم آسيا و تنها دباغی در جهان است كه چرم را براي مصارف خودروها، تن پوش، پايپوش و اجناس چرم در یک سايت واحد توليد می كند. مور قبل از پيوستن به چرم ريچينا رئيس شركت دباغي پرايم (Prim) در امريكا بود و از سال 2000 وارد اين عرصه اقتصادی شده است.
مور مدرك بازرايابی از دانشگاه می سی سی پی دارد.
2- گروه چرم ماستروتو – ايتاليا
اين گروه متشكل از 8 دباغی است كه 6 تای آنها در بخش (آرزينيانوَ Arizgnano) ايتاليا،يكی در برزيل و يكی در اندونزی واقع است. اين گروه بيش از دو هزار نفر را به كار مشغول كرده و گردش مالی اش در سال 2008 ، 500 ميليون يورو است.
تخصص اين دباغی ها فرآوری چرم گاو و گوساله برای استفاده های گوناگون است.
مشتريان اين گروه بطور عمده برندهاي مطرح پاپوش بين المللی و ايتاليايی هستند؛ هرچند مشتريانی در زمينه چرم خودروئی، هواپيمائی و كشتی سازی نيز دارد.
برونو ماستراتنو و سانتنو ماستراتو دو برادرند كه پدرشان آريسیكو اين گروه چرمسازی را در سال 1958 بنياد نهاد و هم اكنون بطور مشترک اين دباغی ها را اداره مي كنند.
يكی از مهم ترين مسائلي كه آنها را درزمره برترين های جهان قرار داده است توجه ويژه به پژوهش در نوآوری و فناوری های جديد است و در 80 كشور جهان دفتر فروش يا انبار دارند.
3- شركت بين لمللي تاتا – هند
مدير اجرائی اين شرکت فردی به نام كائول است. اين شركت 4 كارخانه در هندوستان دارد كه يكي از اين كارخانه ها كه در “دواس” واقع است در ميان 3 كارخانه ی برتر جهان در زمينه چرم بزی قرار دارد.
توليد اين شرکت سالانه پنج و نيم ميليون فوت مربع و گردش مالی آن 125 ميليون دلار است. تعداد كاركنان اين شرکت 1350 نفر است و توليد چرم در دباغی های شرکت بين المللي تاتا از پوست گاو، بز، گوسفند و بوفالو صورت مي پذيرد.
آقای كائول پس از اينكه مدرک كارشناسی ارشد خود را در رشته ی فناوری چرم دريافت كرد؛ در سال 1975 به شركتیبين المللی تا تا پيوست. در سال 1993 اين شركت برترين شرکت توليد چرم در آسيا لقب گرفت و گواهي هاي ISO 9000 و ISO 84000 را دريافت كرد.
4- گروه صنايع شافی – پاكستان
اين گروه 5 دباغی و 3 سايت توليد محصول نهایی دارد و در كراچی پاكستان واقع است. اين دباعی پوست بز و بزغاله را برای مصرف نهايي در صنعت كفش آماده مي كنند و چرم گوسفند را براي لباس و دستكش.
اين گروه دباغی حدود 2800 نفر را به كار مشغول كرده و گردش مالی سالانه آن 100 ميليون دلار است و 80 درصد محصولات صادر مي شود.
گروه صنايع شافي 5000 قطعه تن پوش و 100.000 جفت كفش را با استفاده از چرم های انحصاري خود توليد مي كند. مدير و مال كاين گروه محمد نسيم شافی است كه علاوه بر تجارت به رفاه اجتماعي و امور خيريه نيز علاقه دارد.
اشاره:
بخاطر آلودگی ناشی از دباغی کرومی و اشکالات موجود در دباغی گیاهی در مورد ساخت چرم های نرم و رنگ روشن، دانشمندان سال هاست که در پی یافتن روش های جایگزین چون Easywhite برای دباغی کرومی هستند. در سا لهای اخیر از روش Wetwhite به عنوان روش مناسب برای دباغی عاری از کروم استفاده شده است. در این روش پایه اصلی کار، بر سیستم دباغی آلدئیدی استوار است.اما از آنجائیکه چرم های ساخته شده از طریق سیستم wetwhite در ساخت چرم های ضد آب با چالشهای جدی روبرو هستند از این رو دانشمندان در تلاشند تا ضمن یافتن روش های جایگزین جدید بر این چالشها فایق آیند.
استفاده از روش Easywhite بجای سیستم wetwhite توسط آقای Mark Bartle یکی از نتایج پژوهش های انجام گرفته در زمینه یافتن روش های دباغی عاری از کروم است که ضمن داشتن خصوصیات دباغی کرومی و مزایای دباغی آلدئیدی از معایب هر دو روش مبراست.
مقاله اصلی تحت عنوان: The advantage of EasyWhite Tan leather in retanning,dyeing and fatliquoring“ processes ” در ژانویه سال 2012 در مجله world leather چاپ شده است.
مزيت چرم هاي دباغي شده به روش Easywhite در فرآيندهاي دباغي مجدد، رنگرزي و روغن دهی ابتدا از روش دباغي Easywhite در ساخت چرم خودروئی استفاده می شد .اما بعدا مشخص گردید که این روش ويژگيهای چرم كرومی را داراست, از این رو استفاده از آن در ساخت انواع مختلف چرم از جمله چرم رویه کفش، لباسی، مبلی و انواع چرم گیاهی معمول گردید.
قبل از معرفی روش Easywhite استفاده از چر مهاي گياهي سفيد شده براي ساخت رويه كفش، رويه هاي ضدآب، جير، نبوك، چر مهای آنيلينی يا نيمه آنيلينی و سایر چرم هاي سفيد و یا رنگ روشن، غيرممكن بود.
علاوه بر این استفاده از چرم گیاهی در ساخت چر مهای خودروئی، لباسی و دستکشی و آستری کفش سفید و یا رنگ روشن هم محدودیت وجود داشت.
معرفی روش Easywhite باعث تغيير در وضعيت توليد گرديده است .به این معنی که انواع زيادي از چرم هائی كه ساخت آنها با روش White-based قبلا غير ممكن بود، اكنون با اين روش امكان پذير است .
در روش Easywhite نه تنها در مرحله دباغي مجدد، مواد و رنگ کمتری مصرف مي شود،بلكه خروج موادشيميايي تثبيت نشده در چرم هاي Wet-white نيز كاهش مي يابد.
پانل 1: دركليه مراحل سيستمهای دباغي استاندارد از پنج – شش مواد شيميايي مثل نمك،اسيد و مواد قلیائی استفاده می شود .در تمامي مراحل كنترل pH و دما ضروری است .این امر نشان می دهد که در طول فرایند ساخت چرم بایستی کنترل و بازرسی دقیق صورت گیرد. اولين مزيت روش Easywhite نسبت به روش های دیگر حذف مراحل اسيدي کردن، بازیفیکاسیون و يا تثبيت می باشد.این مراحل در دباغی های کرومی و گیاهی متداول است. در روش Easywhite تنها از ماده دباغي Granofin Easy 90-F به همراه روغن استفاده مي شود .برای یک بار دما و حجم آب مصرفی کنترل و تنظیم می شود و در مراحل دیگر نیازی به کنترل های بعدی نیست .بدین ترتیب احتمال خطاهائی که در روش های دیگر دباغی وجود دارد، در این روش از بین می رود و ضمن تسهیل فرایند ساخت چرم از نظر زمان نیز 20 الی 50 % در وقت صرفه جوئی م یشود.
مشكلات موجود در فرآيند ساخت Wet white
ساختمان چرم ساخته شده در سيستم Wet white حالت اسفنجي داشته و الیاف از هم فاصله دارند.اين امر مانع ساخت چرم با فشردگي بيشتر و رخ نرم و محكمتر می شود.
به دليل ساختمان اسفنجي و باز چرم های Wet white ، عیب و ایرادات رخ چرم بيش از حد واقعي آشکار می شود .این مسئله باعث می شود تا چرم در سورت پائین تر قرار گیرد.
درسیستم Wet white برای ساخت چرم دلخواه در مراحل دباغي مجدد، رنگرزي و روغن دهي، از مواد شيميايي آنیونیک استفاده می شود .
چون واکنش پذیری مواد آنیوینک با همدیگر کم است از این رو از مقادیر بیشتر مواد باید استفاده شود تا چرم دلخواه ساخته شود .هر قدر مواد بیشتر مصرف شود به همان اندازه هزینه های تولید افزایش پیدا می کند .
این مورد یکی از معایب بزرگ سیستم Wet white است.
استحكام فيزیكی چرم های Wet white نسبت به چرم هاي كرومي بسيار پايين است .در چرم هاي لباسی مقاومت به پارگي ومقاومت به دوخت ضروری است.
به دليل تمایل کم مواد مصرفی شیمیائی جهت واکنش با الیاف چرم در Wet white ، بالاجبار از مقادیر زیاد مواد استفاده می شود چون این مواد آب دوست هستند از این رو ساخت چرم های ضد آب و یا چرم های دافع آب در سیستم Wet white غیر ممکن است.
طبيعيت و ماهیت چرم هاي ساخته شده به روش Wet-white – حتي بعد از دباغي مجددو روغن دهي – تمایل به زرد شدن دارد.
از این رو ساخت چرم های سفید در این سیستم فقط از طریق تکمیل کاری با پیگمنتهای سفید مقدور می باشد .استفاده زیاد از پیگمنت و مواد تکمیل کاری چرم بر کیفیت چرم تاثیر سوء دارد.
واكنش پذیری در فرایندهای دباغي مجدد، رنگرزي و روغن دهي
در دباغي مجدد،رنگرزي و روغن دهي چرم ها در Easywhite باید توجه داشت که تفاوت زیادی بین اين نوع چرم و چرم هاي توليد شده با ساير روش ها وجود دارد.درك اين موضوع با نگاهي به روش دباغی 90-Granofin Easy F و مقایسه آن با کیفیت دباغی چرم هاي كرومي مقدور است.
با توجه به پانل شماره 2، مشخص می شود که:
برای واکنش الیاف چرم با آلدئید به گروههاي آمينو روي مولكول كلاژن نیاز است .(در wet white گروههای امینی کلاژن با مولکول آلدئید واکنش داده و پیوند ایجاد می کنند.).(شکل اول)
برای دباغی کرومی به گروههای کربوکسیل کیمولکول کلاژن نیاز است .( در دباغی کرومی گروههای کربوکسیل کیبا کروم ایجاد پیوند شیمیائی میکنند).(شکل دوم)
در روش Esaywhite براي تشكيل پیوند های پايدار و زنجيره اي 90-Granofin Easy F با کلاژن در نقاط متعدد واكنش مي دهد.
وجود پیوندهای متعدد و زنجیره ای بین نقاط مختلف کلاژن و 90-Granofin Easy F منجر به ساخت چرم محکم می شود .چرم حاصله نسبت به چرم های گیاهی و wetwhite از استحکام فیزیکی بالائی بر خوردار است.(شکل سوم)
پانل 2 کیفیت تثبیت مواد آلدئیدی، کروم و Easywhite با زنجیر کلاژن
شكل اول:تشكيل باندهاي آلدئيدي با گروه آمينو
شكل دوم: تشكيل باندهاي ك رومي با گروه ك ربوكسيل روي مولكول ك لاژن
شكل سوم:تثبيت 90-Granofin Easy F در چند نقطه از مولكول كلاژن
با وجود پيوندهاي قوي در Easywhite ، چرم سفيد تولید شده دارای قابليت ارتجاعي و الاستيك می باشد. از این رو می تواند در تولید انواع کالای چرمی مصرف شود .ساختار نسبتا فشرده الياف چرم حاصله موجب مي شود تا رخ چرم مسطح و صاف باقي مانده و ایرادات سطحی چرم ظهور و بروز نداشته باشد.
در روش Easywhite چرم حامل بار كاتيوني است .بار کاتیونی موجود در چرم باعث افزایش تمایل واکنش بین ماده مصرفی و مولکول کلاژن می شود. این موضوع در مراحل دباغی مجدد و رنگرزی و روغن دهی خیلی اهمیت دارد.
علاوه بر اين به دليل اينكه ساختمان چرم در این روش نسبت به چر مهاي دباغي شده آلدئيدي فشرده تر است، لذا نيازي به مصرف ميزان بالاي مواد دباغي مجدد نیست.به این خاطر در اين روش مصرف مواد دباغي مجدد به ميزان 20 تا 30 درصد و مواد رنگزا به ميزان 20 درصد بسته به نوع چرم نهايي،كاهش مي يابد.
بنابراين روش Easywhite موجب كاهش هزينه ها و مقدار پساب مواد آنيوني شده و از نظر اقتصادي مقرون به صرفه است. از این منظر این روش نسبت روش آلدئیدی دارای مزیت است.
مقایسه چرم رويه كفش ساخته شده به روش Easywhite ، دباغی گیاهی و Wetwhite
به دليل فشردگي ذاتي چرم ساخته شده به روش Easywhite ،انواع مختلفی چرم رويه كفش مي تواند از اين نوع چرم ساخته شود. در چرم های آلدئیدی بخاطر زرد شدن این نوع چرم ها ساخت چر مهای سفید مقدور نیست.
در چرم ساخته شده با روش Easywhite اگر از روغن و ماده دباغی مجدد مناسب استفاده شود، ثبات نوری بسیار بالائی حاصل می شود .
در این روش، ساخت چرم سفيد يا شيد روشن بوده و سفيدي و رنگ اصلي چرم در استفاده هاي بعدي حفظ می شود.
ساختمان باز چرم هاي دباغي شده آلدئيدي ساخت محصولات سفيد را غيرممكن می سازد .برای ساخت محصولات سفید معمولا چرم کرومی همراه با سینتن های سفید کننده استفاده می شود. در این روش بیشتر از دی اکسید تیتانیوم به عنوان ماده سفید کننده استفاده می شود. همچنین از این ماده به عنوان پیگمنت در تکمیل کاری چر مهای سفید هم استفاده می شود.
ساخت چرم رويه كفش دافع آب
ساخت چرم، نبوك و جير که از مقاومت بالای ضد آب بودن برخوردار باشد به روش دباغی آلدئیدی ممکن نیست.اما در روش Easy white این امکان وجود دارد.
در چر مهای کرومی اگر در فرایندهای خیساندن، آهک دهی و …از مواد آب دوست استفاده نشود، امکان ساخت چرم ضد آب و یا دافع آب وجود دارد.
در روش Easywhite چرم ضمن برخورداربودن از ویژگی های چرم کرومی از معایب چرم آلدئیدی بدور است . لذا می توان چرم ضد آب و یا دافع آب ساخت .
نتيجه گيری
روش دباغي Easywhite يك تحول و تغيير در روش دباغي سنتي است .این روش علاوه بر تسهيل در فرآيند دباغي،باعث سرعت بخشيدن به آن و كاهش بار آلودگی وارده به محیط زیست ، مصرف آب و انرژي می شود.
داشتن ویژگی چرم کرومی و رنگ سفید و ثبات بالای نوری چرم های حاصل از این روش باعث استقبال از این سیستم شده است. با چرم های حاصل از این روش امکان ساخت انواع چرم خودروئی و چرم های ورزشی رنگ روشن و ضد آب عاری از کروم ممکن شده است. مطالعه و تحقيق به منظور گسترش كاربردهای جديد چرم های عاری از كروم ادامه خواهد يافت و صنایع چرم دلیر با سابقه ی بیش از نیم قرن تجربه و پیشگام در فن آوری و ارتقاء چرم در صنعت چرم ایران در این روش جدید پیشگام می باشد.
گردآورنده: سيمين دخت خاشعي
كارشناس چرم و ك فش وزارت صنعت،معدن و تجارت
در ساخت انواع چرم طبیعی از مرحله گیره زنی برای گرفتن حالت کششی چرم و اقزایش سطح آن استفاده می شود.
مرحله گیره زنی هم در مرحله دباغی و هم در مرحله فینیش چرمسازی استفاده می شود.
خلاصه ای از فعالیت های ما:
بیش از نیم قرن سابقه فعالیت در صنعت چرمانواع کیف , کفش , کتاب , کمربند و…با کیفیت ترین محصولات چرمی را با ما تجربه کنید
توسط محققان کشور صورت گرفت؛ با فناوری نانو مقاومت بالای چرم طبیعی در برابر شعله در تولید چرم طبیعی محققان دانشگاه صنعتی امیرکبیر موفق شدند پروژه ای در راستای مقاوم سازی چرم طبیعی در برابر شعله را با فناوری نانو در صنعت چرم ظبیعی به نتیجه برسانند.
در دنیای امروز بدون شک مشتریان از مهم ترین سرمایه های هر سازمان اعم از تولیدی و خدماتی محسوب می شوند. اهمیت مشتری و رضایت او چیزی است که به رقابت در سطح جهانی منتهی می شود.از آنجایی که صنعت کفش به عنوان یکی از صنایع مهم در هر کشور محسوب می شود.
بعد از سنگ وچوب، چرم را می توان به عنوان قدیمی ترین همدم انسان برشمرد.از زمان های بسیار دور چرم به عنوان پوششی برای انسان های نخستین بوده و هم اکنون نیز هست, چرم همچنان از محبوبیت بالایی در بین بسیاری از جوامع جهانی برخوردار است.
در دستگاه رخ بازکن, روسطح چرم کار میکنند که موجب باز شدن تمامی چروکها و اعوجاج های چرم می شود و سپس چرم با فشار قابل تنظیم قرار گرفته و تیغ دومی شروع به باز کردن چرم می کند و آبگیری انجام می شود.
این روش بهترین روش برای بهبود الیاف چرم و یکنواختی آنهاست که علاوه بر این عوامل باعث افزایش سطح چرم نیز می شود.
در دستگاه واکیوم نیز در داخل آن چرخش آب گرم باعث گرم شدن میز می شود و هر میز با کمترین پرت هوایی هوابند می شود تا از طریق پمپ خلأ هوای روی سطح میز تخلیه شده و عمل خشک کنی چرم در خلأ انجام شود.
چرم در این دستگاه موجب افزایش سرعت خشک کن و باز شدن الیاف چرم می شود بدون هیچگونه جمع شدگی.سطح چرم قبل و بعد از این عملیات را اگر اندازه بگیریم شاهد افزایش سطح و کیفیت چرم خواهیم بود.
خلاصه ای از فعالیت های ما:
بیش از نیم قرن سابقه فعالیت در صنعت چرمانواع کیف , کفش , کتاب , کمربند و…با کیفیت ترین محصولات چرمی را با ما تجربه کنید
توسط محققان کشور صورت گرفت؛ با فناوری نانو مقاومت بالای چرم طبیعی در برابر شعله در تولید چرم طبیعی محققان دانشگاه صنعتی امیرکبیر موفق شدند پروژه ای در راستای مقاوم سازی چرم طبیعی در برابر شعله را با فناوری نانو در صنعت چرم ظبیعی به نتیجه برسانند.
در دنیای امروز بدون شک مشتریان از مهم ترین سرمایه های هر سازمان اعم از تولیدی و خدماتی محسوب می شوند. اهمیت مشتری و رضایت او چیزی است که به رقابت در سطح جهانی منتهی می شود.از آنجایی که صنعت کفش به عنوان یکی از صنایع مهم در هر کشور محسوب می شود.
بعد از سنگ وچوب، چرم را می توان به عنوان قدیمی ترین همدم انسان برشمرد.از زمان های بسیار دور چرم به عنوان پوششی برای انسان های نخستین بوده و هم اکنون نیز هست, چرم همچنان از محبوبیت بالایی در بین بسیاری از جوامع جهانی برخوردار است.
