انواع زیره کفش را بیشتر بشناسیم ویژگی های انواع زیره کفشها

در این مقاله قصد داریم مواد مختلفی که به طور گسترده در تولید انواع زیره کفشهای چرمی, لاستیکی, پی وی سی و… استفاده م یشود را مرور کنیم. یک زیره کفشها باید دارای ویژگی های زیر باشد:

زیره کفشها ی چرمی, لاستیکی, پی وی سی و…
زیبایی: به کفش شکل زیبا ببخشد تا برای خریدار کفش جذاب باشد.
تأثیر و نقش شکل ظاهری کفش بر انتخاب خریداران کفش ورزشی و رسم يامروزه بیشتر مشهود است.

جذب ضربه: به عبارتی، یک زیره کفش باید احساس راحتی به پا القا کند.

مقاومت سایشی بالا: تعویض زیرره کفشها سا ییده شده و فرسوده چرميی‌ا لاست کیی حاکی از نیاز به زیرره کفش با مقاومت سایشی بالا است. به طور مثال کی ورزشکار تنیس به استفاده از زیره کفشی که مقاومت بالایی در برابر سایش دارد تمایل نشان مي دهد.

مقاومت بالا در برابر خمش : قدم زدن و دویدن، زیرره کفشها را در معرض خمش قرار م یدهد. مشتریان انتظار دارند زیره کفشها آ نها در حین ورزش و پیاد هروی و در شرایط دمایی و محیطی مختلف ب هآسانی آسیب نبیند.

مقاومت بالا در برابر لغزندگی: به عبارتی، مقدار اصطکاک و یا ضریب اصطکاک بین مواد انواع زیره کفشها و مواد مختلف
کفپوش باید بالا باشد تا از لیز خوردن فرد جلوگیری شود.

کفش های مخصوص مانند کفش ایمنی، باید بیشترین محافظت را از پای کارگران داشته باشد.
بسته به نوع و شرایط محیط کار، زیرره کفشها باید در برابر حلال، روغن، مواد نفتی، هیدرولیز، الکتریسیته ساکن و سایش مقاوم باشد. عوامل آنتی استات کی، آنتی باکتریال و غیره که به پلیمر آن اضافه می شود باعث بهبود خواص آن م یشود.

مواد مورداستفاده در تولید زیره کفشها:

لاستیک: زیره کفشها می تواند طبیعی یا مصنوعی باشد. از ویژگی های انواع زیره کفشها لاستیکی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
• دوام بالا
• منعطفب ودن
• ضد آب بودن
• تولید راح تتر و ارزانتر از چرم

امروزه بیشتر انواع زیره کفشهای لاستیکی از نوع مصنوعی هستند تا زیره لاستیکی طبیعی که در گذشته از درختان حاصل می شد.
زیره کفشها تولید شده از لاستیک معمولاً ترکیبی از چند ماده افزودنی به لاستیک است تا بتوان خواص فیزیکی زیره کفشها را کنترل کرد.
برخی از ترکیبات سیاهرنگ ممکن است موجب سیاه کردن کف شوند ) بسته به نوع ترکیب کربن سیاه مورداستفاده (. زیره کفشها در محصولات متنوعی
از کفش مانند کفش صنعتی تا کفش مجلسی مورداستفاده قرار م يگيرد.

لاستیک طبیعی ( natural rubber ) یا (NR)

مشخصات کشسانی برجسته و خواص عالی لاستیکی طبیعی به انواع زیرره کفشها اجازه می دهد تا در سرما همچنان نرم و منعطف باقی بماند.
مقاومت به پارگی، سوراخ شدن و لغزش لاستیکی طبیعی در مقایسه با زیرره پی وی سی بالاتر است.
لاستیکی طبیعی در برابر مواد شیمیایی مانند بازها، اسیدها، الکلها و محلولهای پایه آب مقاوم است.

ازآنجای یکه لاستیکی طبیعی کی هیدروکربن است، در تماس طولانی با حلالهای نفتی و بنزین مقاومت بالایی ندارد.
زیرره کفشهای ایمنی NR در صنایع غذایی، حمل ونقل، تأسیسات، ساختمان و کشاورزی مورداستفاده قرار م يگيرد.

زیره کفشهای لاستیک استایرن- بوتادی ان  : (SBR)

لاستیک استایرن- بوتادی ان به عنوان رایجترین و ارزانترین لاستیک مصنوعی به شمار می آید.
در صورت اضافه نکردن فیلر بسیار ضعیف است. در مقایسه با لاستیک طبیعی، مقاومت سایشی بالاتری اما مقاومت به خستگی ضعیف تری دارد.

زیره کفش لاستیک نیتریل  :(NBR)

زیرره NBR یا الاستومر نیتریل کوپلیمری از بوتادین و اکریلونیتریل است که به طور عمده برای استفاده در کاربردهایی که زیره کفش نیازمند مقاومت بالا در برابر بنزین و مواد نفتی است مناسب است.
زیره NBR مقاومت بالایی در برابر مواد معدنی و روغن های گیاهی دارد اما مقاومت پایینی در برابر حلالهای اکسیژنه مانند استون، متیل اتیل کتون و دیگر کتونها دارد.
زیره NBR مقاومت بالایی در برابر اسیدها، و بازها دارد. مقاومت به فرسودگی در برابر گرمای آن در مقایسه با لاستیک طبیعی یک مزیت برای زیره NBR محسوب می شود.
با افزایش محتوای اکریلونیتریل در زیرره NBR ، مقاومت در برابر حلالها افزایش اما انعطاف پذیری در دمای پایین آن کاهش می یابد.
انعطاف پذیری در دمای پا یین زیره NBR از لاستیکی طبیعی پا یین تر است. با وجود آنکه با افزودن ترکیباتی می توان عملکرد انعطاف پذیری در دمای پا یین NBR را می توان بهبود بخشید، اما مزیت و برتری زیره NBR به مقاومت آن در برابر نفت و حلالها برمی گردد.
در بیشتر مواقعی که مقاومت در برابر نفت، بنزین و هیدروکربن های آروماتیک مطرح است، به جای زیرره ی لاستیکی طبیعی از لاستیکی NBR استفاده می شود.

لاستیک نئوپرین کلروپرین:(CR)

نئوپرین ها خانواده بزرگی از لاستیک های مصنوعی هستند که مشخصاتی شبیه به لاستیکی طبیعی داشته اما مقاومت به نفت، روغن، اکسید شدن و مقاومت به آتش بالاتری نسبت به لاستیکی طبیعی دارد.
با وجود آنکه مقاومت کشسانی در دمای بالای پایین تری نسبت به لاستیکی طبیعی دارند اما طول عمری بالاتری داشته و با قرار گرفتن در معرض گرما نرم نمی شوند.

لاستیک نئوپرین همانند لاستیک طبیعی برای تولید زیرره ی کفش نرم و مقاومت بالا در ترکیبات دیگری استفاده می شوند. دانسیته بالای زیرره ی نئوپرین موجب افزایش
قیمت و گران بودن آن می شود.
زیره ی نئوپرین ویژگی انعطاف در دمای پایین را لاستیکی طبیعی را نداشته و کاربرد آن را برای مصارف جذب ضربه و شوک محدود می کند.
زیرره ی CR در برابر چربی های حیوانی، خون، نفت، روغن، اسیدهای خاص، الکلها و حلالهای دیگر مقاوم است.

زیره کفش الاستومر ترموپلاستیک:(TPE)

درحالی که لاستیک های ولکانیزه استحکام ساختاری خود را از پیوندهای عرضی گوگردی که زنجیره ها را در سایت های پیوند دوگانه به هم متصل می کند مي گيرد، استحکام الاستومر های ترموپلاستیک از کریستال هایی حاصل می شود که به عنوان پیوند عرضی فیزیکی میان زنجیرها عمل می کند.

در مورد پلی یورتان ترموپلاست کی (TPU)، کریستال ها در نتیجه رسوب و ته نشینی یک ترکیب (پلی استایرن) از شبکه پلیمری (استایرن بوتادی ان) حاصل می شوند.
ترموپلاستیک ولکانیست (TPV) که پیوند عرضی دوگانه تحت تأثیر فرایند دمایی ایجاد می شوند، به دلیل مصرف پایین آن در اینجا بحث نمی شود.

زیره کفش پلی یورتان ترموپلاستیک:

انواع زیرره ی کفش پلی یورتان پلی استری که از واکنش با MDI به روش تزریق قالبی تولید می شوند دارای خواص فوق العاده مقاومت سایشی هستند.
زیرره ی کفش پلی یورتان ترموپلاستیک بیشتر در تولید زیرره ی کفش ورزشی مورداستفاده قرار می گیرند.
از طرفی، پلی یورتان های ترموپلاستیک پلی اتری مقاومت بیشتری در برابر هیدرولیز شدن و تخریب در تماس با آب از خود نشان می دهد اما مقاومت سایشی آن ها مقداری کم تر است.

زیره استایرن بوتادی ان استایرن:(SBS)

لاستیک مصنوعی SBS از پلیمرهای استایرن بوتادی ان پشت سر هم تشکیل شده است. این لاستیک از ترکیب بلوک های پلی استایرن و پلی یوتادیان تشکیل شده است.
فاز پلی استایرن سختی زیره ی کفش را فراهم می کند درحالی که فاز پلی بوتادیان چسبندگی و یکپارچگی زیره ی را تأمین می کند.
مهم ترین پارامتر توصیفی زیره ی کفش SBS نسبت ترکیب استایرن به بوتادی آن است.
سهم استایرن در ترکیب حدود ۲۹ تا ۵۵ درصد است که مقدار پایین استایرن به گرید نرم و مقدار بالای استایرن منجر به تولید زیره ی سفت می شود.

زیره پلاستیک: پی وی سی (PVC) مهم ترین ماده تولید زیره کفش به صورت سنتزی است. پلیمر پی وی سی بسیار سخت است اما وقتی که برای زیره کفش مورد استفاده قرار مي گيرد با استفاده از افزودنی هایی نرم می شود.
زیرره پی وی سی به طور معمول به صورت تزریق مستقیم تولید می شود.

از ویژگی های زیرره پی وی سی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
• بادوام
• منعطف
• نرم
• در هنگام سرما لغزنده و لیز است

زیره ی کفش EVA : زیرره ی اتیلن وینیل استات یا EVA به دلیل ارزان بودن و سبک وزن بودن یکی از محبوب ترین مواد مورد استفاده در تولید زیرره ی  کفش است.
کو پلیمر جامد استات وینیل و اتیلن در حین فرایند تولید زیرره کفش با استفاده از یک گاز به عنوان عامل پف زا منبسط می شود. فوم سلول بسته حاصل به زیرره ی کفش خاصیت جذب ضربه بالایی می دهد.

زیره EVA می تواند به روش تزریق قالبی و اکستروژن تولید می شود. ورق های اکسترود با سختی ها و رنگ های مختلف می تواند با شعله به ضخامت مطلوب لمینه شده و به شکل مشخص برش داده شود.

از ویژگی های زیره EVA می توان به موارد زیر اشاره کرد:
• در مقایسه با زیره ی کفش لاستیکی میکرو سلولی بسیار سبک تر و بادوام تر است. انعطاف و برگشت پذیری بالایی دارد.
• عایق حرارتی خوبی برای محافظت از پا در برابر سرما است.
• استفاده در زیره ی میانی برای کفش ورزشی
• استفاده برای زیرره ی بیرونی برای کفش های سبک وزن

زیره کفش پلی یورتان: مواد پلی یورتان به صورت دوجزئی و از ترکیب دو مایع در فشار بالا توسط دستگاه تزریق و سپس تزریق به داخل قالب زیره کفش تولید می شود.
محصول حاصل یک فوم سلول باز است که به اندازه زیرره EVA ارزان و سبک وزن نیست.
به دلیل داشتن سلول باز زیره پلی یورتان، خاصیت جذب ضربه آن به اندازه فوم EVA قابل توجه نیست. با این حال، مانایی فشار زیره پی یو از زیره EVA پا یین تر است بنابراین عمر زیره پی یو طولانی تر است.
زیره کفش پی یو یا پلی یورتان شامل دو نوع پلی اتری و پلی استری است که در مقالات دیگر مورد بحث قرار گرفته است. مواد پلی یورتان مورد استفاده در انواع زیرره کفش دارای ساختار سلولی نرم و منعطف است.
زیره پی یو کی پلیمر بسیار مستحکم و بادوام است و در برابر بسیاری از مواد شیمیایی مقاوم است. تولید انواع زیرره کفش ایمنی با مواد پلی یورتان بسیار مورد توجه است.

از ویژگی های آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
• سب کوزن بودن، منعطف و برگش تپذیری بالا
• عایق حرارتی بالا در برابر سرما
• بادوا مترین زیرره ی سلولی

زیره ی چرمی: برخلاف آسیب پذیری، زیرره ی چرمي یکی از محبوب ترین زیرره ها در کفش های مجلسی است.
پوست گاو در حدود نیم سانتی متر ضخامت دارد.

از مزایا و معایب زیرره ی  چرمي می توان به موارد زیر اشاره کرد:
• مقاومت سایشی بالا
• گران بودن: زیره ی چرم به طور معمول از زیره ی  لاستیکی و پلاستیکی گران تر است.
به همین دلیل به طور عمده در تولید کفش های باکیفیت مورد استفاده قرار مي گيرد.
• دوام کمتری نسبت به دیگر انواع زیره کفش دارد:
زیره چرم بیشتر به علت داشتن جذابیت ظاهری بالا خریداری می شود تا برای داشتن دوام, زیرا دوام کمتری نسبت به دیگر زیره های کفش داراست.

زیره ترموپلاستیک:

پی وی سی ترکیبی یکی از پرمصرف ترین و ارزان ترین مواد در تولید انواع زیرره کفش، صندل و دمپایی محسوب می شود.
دانسیته زیرره از ۰٫۷۵ تا ۱٫۳ گرم بر سانتی متر مکعب و سختی نیز از ۴۵ shore A تا shore A ۹۵ متغیر است. وقتی مواد پی وی سی با مواد پلی یورتان ترموپلاست کی (TPU) ترکیب می شود زیرره با مقاومت سایشی و انعطاف پذیری بالایی حاصل می شود. زیره پی وی سی مقاومت بالایی در برابر چربی های حیوانی، اسیدها، الکل ها، بنزین، نفت و بازها دارد.
زیره پی وی سی برای کار در محیط های در معرض حلال های آلدئیدها و کتون ها مناسب نیست. ترکیب پی وی سی با پودر لاستیکی نیتریل (NBR)، به زیره کفش مقاومت به روغن بالاتری می دهد و بنابراین در قالب گیری زیرره کفش در تولید کفش ایمنی می تواند استفاده شود.

از ویژگی های زیرره ی کفش لاستیکی ترموپلاستیک می توان به موارد زیر اشاره کرد:
• احساس راحتی در پا
• سبک وز نتر بودن در مقایسه با زیرره ی پی وی سی و زیرره ی لاستیکی
• قابلیت کشسانی بالا
• مقاومت بالای رد اثر در سرما
• ارزان بودن

مشخصات فیزیکی انواع زیرره ی کفش :
تمامي مواد و ترکیبات اشاره شده در بالا دارای مشخصات فیزیکی منحصربه فردی در تولید انواع زیرره ی کفش هستند.
در جدول زیر به مقایسه مشخصات فیزیکی انواع زیرره ی  کفش می پردازیم: